W 2021r Silentium PC zrobił mocną roszadę na rynku chłodzeń komputerowych wprowadzając model Fera 5. Chłodzenie to z miejsca stało się jednym z najpopularniejszych rozwiązań w cenie do 150zł. Nie ma się co dziwić bo wydajnościowo mocno namieszało na rynku stając oko w oko z dużo droższymi modelami. SilentiumPC postanowił pójść za ciosem i wprowadził większego brata – Fortis 5. Chłodzenie to ma wszystkiego więcej – więcej ciepłowodów, większą powierzchnię finów, większych rozmiarów wentylatory, większą cenę. Czy i tym razem większy brat powtórzy sukces mniejszego? Przekonajmy się!

SPECYFIKACJA

OPAKOWANIE I ZAWARTOŚĆ

Chłodzenia docierają do nas w kartonowych opakowaniach o kolorystyce biało-niebieskiej z czarnymi akcentami. Motywem przewodnim jest zdjęcie chłodzenia oraz wyszczególnienie jego najważniejszych cech, takich jak:

• asymetryczny radiator z 47 gęsto upakowanymi finami,
• sześć ciepłowodów bezpośrednio stykających się z procesorem,
• wydajny i bardzo cichy wentylator Fluctus 140 PWM z technologią Synergy Cooling (a w przypadku wersji Dual jeszcze wentylator Fluctus 120),
• szeroki zakres użytecznych obrotów wentylatora + tryb półpasywny,
• gumowe elementy antywibracyjne w rogach wentylatora,
• 159 mm wysokości – pasuje do większości popularnych obudów,
• niewielkie wymiary, nie nachodzi na moduły pamięci operacyjnej,
• wygodny i łatwy w użyciu system montażu do wszystkich popularnych procesorów,
• pasta Pactum PT-3 w zestawie,
• 6 lat gwarancji.

Zawartości opakowań są bardzo podobne i prezentują się następująco:

• asymetryczny radiator Fortis 5,
• wentylator Fluctus 140 PWM (plus Fluctus 120 PWM dla wersji Dual),
• pasta termoprzewodząca Pactum PT-3 1,5 g,
• zestaw montażowy,
• klipsy dla w sumie dwóch wentylatorów,
• instrukcja obsługi.

Fera 5 w pierwszych modelach cierpiała na wady wieku dziecięcego, które objawiały się nie do końca przemyślaną konstrukcją tulei dystansowych. Tuleje te posiadały w sobie metalowy gwint, służący do mocowania chłodzenia. Niestety podczas mocnego przykręcenia dochodziło do ich deformacji co powodowało, że podczas demontażu trzeba było posłużyć się kombinerkami. SilentiumPC wziął jednak uwagi klientów do serca i Fortis 5 posiada zmodernizowany projekt tych elementów.

BUDOWA

Fortis 5 należy do nowej rodziny chłodzeń procesora SilentiumPC, w której zastosowano technologię Synergy Cooling. Technologia ta to efekt współpracy SilentiumPC z Synergy Cooling. Piotr Pietras to główny inżynier odpowiedzialny za unikatowy projekt i technologię zawartą w wentylatorach Fluctus 120 PWM oraz Fluctus 140 PWM, na którą złożony został wniosek patentowy. Dopasowany do Fluctusa radiator ma specjalnie dobrany kształt i gęstość upakowania finów.

Fortis 5 posiada gęsto upakowany, aluminiowy i asymetryczny radiator wsparty na sześciu miedzianych rurkach cieplnych, które bezpośrednio stykają się z procesorem (technologia „direct touch”). Zapewnia to szybki odbiór energii cieplnej i transfer do właściwego radiatora, który składa się z 47 finów ze specjalnie wyprofilowanymi krawędziami natarcia. Całość tworzy swoisty tunel dla tłoczonego powietrza. Listki radiatora są bardzo cienkie i ostre, uwaga z palcami! 🙂 Każdy z listków posiada delikatne wybrzuszenia, coś a’la pileczka do golfa tylko mniejsze i dużo gęstsze. Radiator w tylnej części posiada schodzące się do środka wyprofilowanie z żeberek.

Podstawa jest dobrze wykonana, nie jest co prawda wypolerowana na lustro ale jest gładka, bez wżerów i nierówności. Ma większą powierzchnię niż ta stosowana w mniejszym modelu.

Fortis 5 występuje w wersji z jednym i dwoma wentylatorami. W każdej z tych wersji występuje Fluctus 140 PWM. Dodatkowo w wersji Dual, z tyłu chłodzenia zamontowany jest znany Fluctus 120 PWM. Oba wentylatory posiadają charakterystyczne łopatki o ząbkowanych krawędziach zapewniające wysokie ciśnienie statyczne (dopasowane do tak gęstego radiatora) i bardzo duży przepływ powietrza. Muszę przyznać, że jeszcze nie spotkałem się z wentylatorem, w którym łopatki posiadałyby tak ostrą krawędź natarcia! Oba Fluctusy wyposażone są w nowoczesne i wytrzymałe łożyska FDB (MTBF 100 000 h). W narożach mniejszego wentylatora znajdują się preinstalowane gumowe elementy antywibracyjne, do większego trzeba je samemu założyć. Jak widać na zdjęciach łopatki przy obu wentylatorach nie są identyczne i różnią się wielkością zebów.

Oba wentylatory posiadają szeroki zakres użytecznych obrotów – od 300 (±100) obr./min do 1400 (±10%) obr./min. Zakres taki umożliwia dopasowanie prędkości obrotowej do własnych potrzeb i definiowanie krzywej prędkości obrotowej tak aby przy niskim obciążeniu było maksymalnie cicho a przy wysokim obciążeniu bardzo wydajnie. Możliwe jest nawet czasowe wyłączanie wentylatora Fluctus za pomocą technologii fan stop.

Trzeba przyznać, że chłodzenie prezentuje się bardzo dobrze. Wszystkie elementy są ze sobą odpowiednio dopasowane. Najbardziej podoba mi się kompozycja czarnego topu radiatora, która zrównuje się wysokością z górną krawędzią wentylatora. Dokładnie tak samo było w przypadku Fery 5.

Fortis 5 ma bardzo podobny system montażu jak Fera 5, który jest bardzo prosty i intuicyjny. A nawet jakbyśmy pogubili się przy którymś kroku to bogato ilustrowana instrukcja nam w tym pomoże (producent zadbał aby każdy krok w instrukcji był podpisany w języku angielskim i polskim). Wymiary chłodzenia są dobrane tak, że nie koliduje ono z innymi elementami na płycie głównej ani z wyższymi pamięciami RAM. Podczas montażu trzeba zwrócić uwagę na kierunek przepływu powietrza bo radiator ma budowę asymetryczną! Zastosowana pasta termoprzewodząca Pactum PT-3 ma odpowiednio dobraną gęstość i płynnie rozprowadza się po powierzchni procesora.

W przypadku konfiguracji dwuwentylatorowej, tylni wentylator dość mocno wystaje poza obrys i pokrywa się z krańcem płyty głównej. Może to powodować pewną kolizję z wentylatorem umieszczonym w tylnej części obudowy. W przypadku obudowy Genesis Irid 505 (test tutaj) trzeba było ten wentylator zdemontować.

Na poniższych zdjęciach widać jak mocno chłodzenie z dwoma wentylatorami wypełnia wolną przestrzeń obudowy. Zarówno w osi poziomej jak i na wysokość!

WYDAJNOŚĆ

Przechodzimy do najważniejszej części recenzji czyli wydajności! Pomiary temperatury dokonywane są na procesorze AMD Ryzen 3400G z zapuszczonym testem Linpack w programie OCCT oraz przeprowadzone w klimatyzowanym pokoju ze średnią temperaturą 21*C. Dodatkowo w obudowie puszczone są wszystkie wentylatory ma maksymalną prędkość. Odczyt temperatury jest wartością maksymalną odczytaną po teście puszczonym na 30 min. Pomiar głośności wykonywany jest przy ustawieniu prędkości wentylatora na 50% i 100% w programie Gigabyte SIV. Odczyt głośności następuje przy wyłączonych wszystkich wentylatorach w obudowie oraz pod małym obciążeniem aby wentylator zasilacza nie zaburzał odczytów (zasilacz półpasywny). Odczyt głośności następuje z odległości ok 30 cm i jest średnią uzyskaną przy odczycie (oczywiście jeśli w tle wystąpił jakiś nieprzewidziany dźwięk zaszumiający odczyt to pomiar jest powtarzany). Pasta termoprzewodząca używana jest zawsze ta dostarczana przez producent, rozgrzewanie pasty trwa nie mniej niż 24h.

Temperatury:

Głośność:

Fortis 5 wydajnościowo ma bardzo duży rozrzut i chłodzenie jest niesłychanie czułe na przepływ powietrza. Przy zastosowaniu dwóch wentylatorów, które pracują przy maksymalnych obrotach (1300 rpm) chłodzenie potrafi schłodzić mojego referencyjnego procesora do 59.5*C! Jest to niesłychanie niska wartość, porównywalna z osiągami dwukrotnie droższych chłodzeń a nawet zahaczająca o możliwości jakie osiągają podstawowe chłodzenia AiO. I co ciekawe – wynik ten osiągalny jest przy bardzo wysokiej kulturze pracy, zmierzona głośność wynosi jedyne 36,3 dB. Coś niesłychanego!

Jak już wcześniej wspomniałem Fortis 5 potrzebuje mocniejszego dmuchnięcia. Ograniczenie prędkości obrotowej wentylatorów do 50% (ok 730 rpm) skutkuje zauważalnym spadkiem wydajności, odpowiednio dla wersji dual i pojedynczej jest to 64.5*C oraz 67,75*C. Są to wciąż dobre wartości, szczególnie, że uzyskujemy jest przy absolutnej ciszy (27 dB to szum tła). Jednak są to poziomy wydajności jakie oferuje Fera 5.

PODSUMOWANIE

Rok 2021 był przełomowy dla marki SilentiumPC. Pierwsze mocne uderzenie przyszło wraz z Ferą 5, która po prostu zdetronizowała konkurencję w swoim przedziale cenowym. Jednak rozwiązania z segmentu 200zł+ długo nie nacieszyły się spokojem. Końcem 2021r SilentiumPC zaatakowało znowu, tym razem większym modelem Fortis 5. Szczególnie wersja Dual ustawiła konkurencję do pionu. I nie było to pyrrusowe  zwycięstwo poprzez zastosowanie niesamowicie głośnych wentylatorów. O nie! Kultura musi być. Może i Fortis 5 Dual nie zrzucił z piedestału wydajności dotychczasowego lidera ale mocno zaznaczył swoje miejsce wśród najwydajniejszych rozwiązań, zachowując przy tym niesamowicie wysoką kulturę pracy oraz bardzo atrakcyjną cenę.

Takim biedakiem jest Fortis 5 z pojedynczym wentylatorem. Wciąż zachowuje dobrą wydajność porównywalną do mniejszego brata będąc jednocześnie cichszym. Cisza kosztuje 🙂

Testowane chłodzenia można znaleźć w największych sklepach w cenach:

• SilentiumPC Fortis 5 – 189zł,
• SilentiumPC Fortis 5 Dual – 219zł.

Zalety:

• wydajność rozwiązań premium,
• wysoka kultura pracy wentylatorów Fluctus 120 i Fluctus 140,
• atrakcyjna cena,
• długa gwarancja (6 lat),
• kompaktowa budowa (uwaga na tylni wentylator w wersji Dual!),
• instrukcja montażu w języku polskim,
• dobrej jakości pasta termoprzewodząca Pactum PT-3,
• poprawione dystanse zapinki chłodzenia.

Wady:

• delikatne finy radiatora.