Rynek chłodzeń komputerowych zdominowany jest przez rozwiązania wertykalne czyli pionowe. Generalnie mówiąc o wydajnym chłodzeniu procesora automatycznie myślimy o rozwiązaniach składających się z jednej lub dwóch pionowych wież. Jednak są również rozwiązania poziome, przez niektórych uważane za nieco gorsze i mniej wydajne lecz mające tę zaletę, że wprawiają w ruch powietrze znajdujące się bezpośrednio nad procesorem poprzez jego zasysanie (kierunek ruchu powietrza od płyty głównej przez radiator na zewnątrz) albo jego rozdmuchiwanie (powietrze pobierane z obudowy, przetłaczane przez radiator i trafiające w okolice procesora). Dzisiaj mam przyjemność wykonać recenzję najwydajniejszego horyzontalnego chłodzenia marki Noctua – NH-C14S. Zapraszam do recenzji!

SPECYFIKACJA

Wymiary (z wentylatorem pod spodem) [w/s/g]:	115/140/163 [mm]
Waga (z wentylatorem):	820g (1015g)
Ilość ciepłowodów:	6
Materiał:	Miedziana podstawa i ciepłowody, aluminiowe finy
Zastosowany wentylator:	Noctua NF-A14 PWM
Kompatybilność Intel:	LGA2066, LGA2011-0 & LGA2011-3 (Square ILM), LGA1156, LGA1155, LGA1151, LGA1150, LGA1200, LGA1700
Kompatybilność AMD:	AM2, AM2+, AM3, AM3+, AM4, FM1, FM2, FM2+
Gwarancja:	6 lat

Dane techniczne wentylatora:

Łożysko:	SSO2
Prędkość obrotowa (max/min/L.N.A.)	1500/300/1200 obr
Maksymalny przepływ powietrza (z L.N.A.):	140,2 m³/h (115,5 m³/h)
Maksymalna głośność (z L.N.A.):	24,6 dB(A) (19,2 dB(A))
Moc wejściowa:	1,56 W
Napięcie:	12V
Żywotność:	> 150.000 h

OPAKOWANIE I ZAWARTOŚĆ

Chłodzenie zapakowane jest w kartonowe opakowanie w typowych dla marki Noctua kolorach – brązowym i białym. Na opakowaniu znajdują się artystyczne zdjęcia fragmentów kupowanego chłodzenia oraz wyszczególnione jest bardzo dużo najważniejszych informacji, takich jak:

• specyfikacja chłodzenia,
• specyfikacja wentylatora,
• kompatybilność z podstawkami,
• zawartość opakowania,
• schematyczne grafiki przedstawiające wymiary chłodzenia oraz jego dwa rzuty,
• wyszczególnione najważniejsze zalety projektu tego chłodzenia.

Wewnątrz opakowania, jak w każdym produkcie Noctua, panuje pedantyczny porządek. Jest to znak rozpoznawczy i charakterystyczny dla produktów tej marki.

W pudełku z akcesoriami również panuje idealny porządek. Wszystko ma swoje miejsce i swoją przegrodę. Na zawartość składa się:

• 2 instrukcje,
• wysokiej jakości pasta termoprzewodząca Noctua NT-H1,
• reduktor obrotów L.N.A.,
• metalowa naklejka z logiem Noctua,
• śrubokręt,
• system montażowy SecuFirm 2,
• uchwyty do montażu drugiego wentylatora NF-A14.

WYGLĄD I BUDOWA

NH-C14S swoją budową przypomina leżące chłodzenie typu wieża. Występuje tutaj oddzielna od radiatora podstawa oraz 6 ciepłowodów (plus jeden element usztywniający, imitujący ciepłowód). Ciepłowody łączą podstawę z właściwą sekcją radiatora składającego się z 67 rzędów listków. Część z nich ma otwory, które służą do przeprowadzenia przez nie śrubokręta. Radiator jest lekko asymetryczny w stosunku do ciepłowodów. Ma to na celu polepszenie kompatybilności z kartami graficznymi oraz wykorzystanie wolnej przestrzeni, która występuje nad procesorem. Podstawa jest miedziana i poniklowana, tak samo jak 6 miedzianych ciepłowodów. Wykończenie podstawy jest bardzo dobre. Co prawda nie jest wypolerowana na lustro jednak nie widać na niej żadnej niedoskonałości. Ciepłowody w radiatorze są bardzo ładnie zakończone, co prawda brakuje jakiś designerskich korków ale Noctua nigdy nie dodawała takich ozdobień do swoich produktów. Listki są masywne, sztywne i tak jakby delikatnie zaokrąglone na końcach. Nie ma możliwości aby się nimi skaleczyć. Na listkach możemy wyróżnić specjalne skarbowanie, które ma na celu rozbicie i „przecięcie” przepływających mas powietrza z wentylatora.

Patrząc od góry możemy zauważyć dokąd doprowadzone jest usztywnienie radiatora.

Podstawa co prawda nie jest wypolerowana na lustro ale jest bardzo gładka.

 

Wentylator to znany i ceniony z innych modeli NF-A14 PWM. Wyposażony jest w wirnik z 7 łopatkami oraz łożysko SSO2 (kulkowe z magnetycznym stabilizowaniem). Każda z łopatek zakończona jest trzema wypustkami a technologia ta została nazwana jako Flow Acceleration Channels. Również obudowa wentylatora wyposażona jest w autorskie rozwiązania jak Stepped Inlet Design (schodkowe przejście od naroży do środka wentylatora), Inner Surface Microstructures (nacięcia od wewnętrznej strony obudowy) oraz podkładki antywibracyjne w rogach. Wentylator jest mocowany do radiatora za pomocą dwóch drucików, które zapewniają pewny i mocny chwyt. Przewód jest zakończony wtyczką 4 Pin oraz jest w oplocie.

Wentylator osiąga prędkość z zakresu 300-1500 obr/min (przy zastosowaniu redukcji L.N.A. maksymalna prędkość spada do 120 obr/min) zapewniając przy tym maksymalny przepływ powietrza wynoszący aż 140,2 m³/h (115,5 m³/h z L.N.A.) i nie generując hałasu większego niż 24,6 dB(A) (19,2 dB(A)). Po samych danych technicznych widać, że jest to jednostka nastawiona na jak najwyższą wydajność z zachowaniem wysokiej kultury pracy.

Chłodzenie z zamontowanym wentylatorem na górze prezentuje się następująco:

A tak z zamontowanym wentylatorem na dole:

Montaż chłodzenia do płyty głównej jest bardzo prosty. Każdy z kroków opisany jest w ilustrowanej instrukcji a odpowiednie elementy zapakowane są w oddzielne woreczki. Najpierw montujemy elementy montażowe do płyty głównej.

 

Po zamontowaniu na płytę główną całość prezentuje się dosyć okazale. Wentylator w dolnym położeniu nie wadzi o radiatory pamięci RAM i jest na styk z wyższymi radiatorami umiejscowionymi na mostku północnym.

WYDAJNOŚĆ

Przechodzimy do najważniejszej części recenzji czyli wydajności! Pomiary temperatury dokonywane są na procesorze AMD Ryzen 3400G z zapuszczonym testem Linpack w programie OCCT oraz przeprowadzone w klimatyzowanym pokoju ze średnią temperaturą 21*C. Standardowo w obudowie puszczone są wszystkie wentylatory na maksymalną prędkość. Odczyt temperatury jest wartością maksymalną odczytaną po teście puszczonym na 30 min. Pomiar głośności wykonywany jest przy ustawieniu prędkości wentylatora na 50% i 100% w programie Gigabyte SIV (dlatego 50% prędkości wentylatora nie jest połową maksymalnej prędkości tylko połową prędkości jaką realnie wentylator może uzyskać). Odczyt głośności następuje przy wyłączonych wszystkich wentylatorach w obudowie oraz pod małym obciążeniem aby wentylator zasilacza nie zaburzał odczytów (zasilacz półpasywny). Odczyt głośności następuje z odległości ok 30 cm i jest średnią uzyskaną przy odczycie (oczywiście jeśli w tle wystąpił jakiś nieprzewidziany dźwięk zaszumiający odczyt to pomiar jest powtarzany). Pasta termoprzewodząca używana jest zawsze ta dostarczana przez producent, rozgrzewanie pasty trwa nie mniej niż 24h. Pomiary wydajności były wykonane dla wentylatora zamontowanego pod chłodzeniem i na chłodzeniu. Przepływ powietrza był zawsze od wentylatora w stronę chłodzenia.

Temperatura prezentuje się następująco:

A głośność tak:

Dodatkowo postanowiłem bardziej szczegółowo sprawdzić jak ma się głośność wentylatora do jego obrotów. Pomiary były dokonywane dla wentylatora zamontowane na górze chłodzenia i odczytywane z odległości 30cm od obudowy.

Zatrzymajmy się może na chwilę przy wynikach głośności. Pewnie wnikliwy obserwator stwierdzi, że wentylator w NH-C14S i NH-U14S są bliźniaczymi konstrukcjami pod względem rozwiązań i wielkości wirnika więc wyniki powinny być zbliżone. Wynikająca różnica bierze się stąd, iż pomiary głośności wykonywane są przy zamontowanych chłodzeniach w obudowie a sonometr (decybelomierz) ustawiony jest prostopadle do boku obudowy w odległości 30 cm od obudowy. Z racji tego, że te dwa wyżej wymienione chłodzenia posiadają inną orientację wentylatorów (przy jednym wentylator ustawiony jest prostopadle a przy drugim równolegle do pomiaru) może nastąpić różnica w odczycie głośności. Myślę, że do tematu wentylatorów uda mi się jeszcze wrócić i zrobić zbiorczą recenzję różnych modeli w tych samych warunkach, jako już jednostki wolno stojące.

Wracając do uzyskanych rezultatów głośności, NH-C14S prezentuje się pod tym względem bardzo dobrze. Do praktycznie 50% (850 rpm) chłodzenie jest bezgłośne i odczyt wynosi jedynie 29,1 dB. Dla porównania szum tła (czyli absolutna cisza, jaką udaje się uzyskać w moim pokoju to 26,5 dB). Powyżej prędkości obrotowej wynoszącej 50% wentylator staje się coraz głośniejszy. Niestety fizyka rządzi się swoimi prawami i jednostka 140mm musi być słyszalna przy wyższych prędkościach. Przy maksymalnej prędkości obrotowej wynoszącej 1500 rpm poziom głośności przekracza 42 dB. Z zastosowaniem reduktora L.N.A. głośność wynosi 38 dB.

Wyniki temperatur postanowiłem sobie zostawić na sam koniec 🙂 Ponieważ nie są do końca oczywiste. Przed przystąpieniem do testów intuicyjnie podejrzewałem, że wydajność NH-C14S będzie trochę poniżej jednowieżowej konstrukcji NH-U14S a najwydajniejszym ustawieniem będzie wentylator zamontowany na górze chłodzenia. I przy tym setupie moje podejrzenia sprawdziły się. Dla pełnej prędkości obrotowej wentylatora testowane chłodzenie uzyskało 61,5*C co jak na chłodzenie horyzontalne jest wynikiem bardzo dobry. Obniżenie prędkości obrotowej do 50% spowodowało spadek wydajności do 63,5*C co dalej utrzymuje to chłodzenie w topce wydajnościowej. Wyniki po zmianie położenia wentylatora i zamontowanie go pod chłodzeniem połowicznie zgodziły się z moimi przypuszczeniami. Przy prędkości obrotowej wentylatora wynoszącej 50% uzyskałem 64,5*C czyli tak jak się spodziewałem, jest pewna strata wydajności. Spowodowane to jest tym, że wentylatorowi ciężej jest zaciągać z tego miejsca powietrze. Obok występują moduły pamięci RAM, chłodzenie chipsetu i sekcji zasilania. Po odkręceniu prędkości wentylatora do 100% nagle uzyskałem 60,5*C. Pomyślałem sobie, że musiał nastąpić jakiś błąd, może jakaś aktualizacja działała w tle i OCCT nie mógł w pełni obciążyć wszystkich zasobów procesora. Wykonałem drugi raz test i wynik wyszedł taki sam. Generalnie jest to trochę wbrew logice ale zastanawiając się nad tym doszedłem do wniosku, że wentylator NF-A14 PWM zaciąga z okolic procesora tak duże masy powietrza, że są one w stanie urwać dodatkowo ten stopień czy dwa. Bo jeśli spojrzymy na to w ten sposób, że wentylator zamontowany na chłodzeniu pobiera owszem, zimne powietrze z otoczenia ale jednocześnie to powietrze po przejściu przez radiator staje się ciepłe i jest pchane na procesor. Zaciągając powietrze znad procesora wymuszamy naturalna cyrkulację świeżego (i chłodnego) powietrza.

PODSUMOWANIE

NH-C14S jest bez wątpienia najwydajniejszym horyzontalnym chłodzeniem marki Noctua. Dodatkowo chłodzenie to nie ustępuje wydajnościowo rozwiązaniom opartym na konstrukcji wieżowej będąc bardziej kompaktowym, głównie pod względem wysokości. Niewątpliwą zaletą jest również wymuszanie cyrkulacji powietrza wokół procesora oraz wszystkich elementów znajdujących się obok. Ma to niebagatelny wpływ na temperatury pamięci RAM, sekcji zasilania czy mostka północnego a nawet, w niektórych zespolonych rozwiązaniach, również na dyski SSD. Dodatkowo chłodzenie to wyposażone jest w dobry wentylator NF-A14 PWM, który jest niesłyszalny aż do okolic 900-1000 rpm.

Jak w przypadku każdego produktu Noctua tak i w tym przypadku przyjdzie słono zapłacić za to chłodzenie albowiem ceny „ce czternastki” zaczynają się od 360zł…

Zalety:

• przemyślana konstrukcja,
• niesamowicie cicha praca przy niskich prędkościach obrotowych wentylatora,
• dobra wydajność na najwyższych obrotach wentylatora,
• jakość wykonania,
• dodatki,
• zastosowany wentylator,
• wysokiej jakości pasta termoprzewodząca,
• świetnie zilustrowane instrukcje,
• możliwość montażu drugiego wentylatora,
• chłodzi okolice procesora i sekcji zasilania,
• gwarancja 6 lat.

Wady:

• brak instrukcji w języku polskim,
• głośna przy maksymalnych obrotach wentylatora,
• wysoka cena.